Mahsa Amini’nin ikinci ölüm yıldönümü: Esnaf kepenk kapattı

İran’da Jina Mahsa Amini’nin “başörtüsü kurallarına” uymadığı iddiasıyla gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesinin üzerinden tam iki yıl geçti. Amini'nin ölümünün ikinci yılında memleketi Sakkız ve çevre kentlerde esnaf kepenk kapattı. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, kepenk kapatma çağrılarına katılan esnafın Sakkız başta olmak üzere çevre kentlerde kepenk indirdiği görüldü. Yerel kaynaklara göre, güvenlik güçleri muhtemel gösterileri önlemek için bölgede konuşlanırken Amini'nin mezarına giden yolları da kısıtladı. Geçen yıl muhtemel gösterileri engellemek için Amini'nin mezarına ulaşan köprülerin güvenlik güçleri tarafından tutulması üzerine bazı kişiler Sakkız'ın merkezinden geçen nehre girerek karşı taraftaki mezarlığa ulaşmıştı. Güvenlik güçleri bu yıl da benzer olayların yaşanmasını engellemek için dün baraj suyunu serbest bırakarak nehrin derinleşmesini sağladı.

MAHSA AMİNİ EYLEMLERİ

İran'ın başkenti Tahran'da 13 Eylül 2022'de zorunlu başörtüsü kuralına uymadığı gerekçesiyle karakola alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini 16 Eylül 2022'de yaşamını yitirmişti. Ölümünün ardından ülke genelinde “Kadın, Yaşam, Özgürlük” sloganıyla kitlesel protestolar düzenlenirken, aradan geçen bir yılda birçok kişi ya gözaltına alındı ya tutuklandı ya da idam edilmişti. İranlı kadınlar, protestolarda yer yer saçlarını kesti yer yerse başörtülerini yaktı. Ülkede aktivistlere, eylemcilerin ailelerine ve gazetecilere yönelik baskı ise son bulmak yerine giderek arttı. Eylemlerde yaşamını yitiren kişilerin aile üyeleri ya gözetlendi ya da tutuklanmıştı. Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütüne göre, aylarca süren gösterilerde 537 kişi öldü, binlerce kişi gözaltına alındı. İran medyasına yansıyan haberlere göre ise gösteriler sırasında ayrıca yaklaşık 70 güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi.